Diş Hekimi Tolga Karaköse

Ortodonti nedir?

Ortodonthalk içinde bilinen adıyla diş teli tedavisi, alt ve üst çenelerde var olan yapısal bozukluklar ile diş çapraşıklıklarının düzeltilmesi ile uğraşan bir diş hekimliği branşıdır. dişsel ve iskeletsel olarak baş boyun bölgesindeki fonksiyonel ya da anatomik bozuklukların tedavi edilmesiyle ilgilenir. 

  • Genetik etkenlere bağlı
  • Diş sayısının eksik ya da fazla olması, 
  • Dişlerin tutunduğu çene yapısının küçük omsı ve  çenede dişlerin dizilimi için yeterli yer olmamasından dolayı oluşan çapraşıklık .
  • Doğumsal anomaliler (dudak, damak yarığı gibi),ere bağlı
  • Hatalı fonksiyonlar (ağızdan solunum yapılması,),
  • Burun eti sorunları ya da kronik bademcik iltihabı 
  • Uzun süre biberon ve yalancı emzik kullanmış olma, parmak emme, tırnak yeme gibi yapılmaması gereken ve alışkanlık oluşturulmuş durumlar
  • Çürük nedeniyle dişlerinin erken kaybedilmesi,
  • Diş eti problemleri (Periodontolojik problemler) sonucu oluşan dişlerin hareketleri ,
  • Yüz görünümünde dengesizlik
  • 20 yaş dişlerinin yeterli yer bulamaması sonucu,
  • Süt dişlerinin erken veya geç düşmesi
  • Diş gıcırdatma veya düşme, çarpma gibi travmalar nedenleriyle oluşmaktadır.

Öncelikle hasta muayene edilir. Hastanın ağız, diş ve çene yapısı dikkate alınarak tanı ve planlama Yapılır. Muayene esnasında tespit edilen diş ve ağız problemleri tedavi edilir.. Her hastada aynı tedavi protokolü uygulanamaz.  Ortodonti tedavisinde  hastanın yaşı göz önünde bulundurularak tedavi yöntemine karar verilir.( Hasta ergenlik çağında ve alt-üst çene yapısının geride olması durumu mevcut ise ortodontik tekniklerle tedavisi mümkündür. Eğer hasta yetişkin ise, iskeletsek bozukların tedavisi ortodonti ve cerrahi işbirliği ile gerçekleştirilir). Gerekli hijyen adımları da tamamlandıktan sonra artık. hastanın diş yapısına ve durumuna uygun tedaviyi uygulama aşamasına geçilebilir. Tedavi aşaması başladığında Ağıza ekartör takılır. Bu apareyin amacı hastanın ağızının tedavi süreci boyunca açık bir şekilde kalması ve ortodontist işini yapmasını kolaylaştırmaktır. Ortodontik tedaviler birbirinden farklılık göstermekte olan yöntemleri içerisinde barındırmaktadır. En popüler ve sık uygulanan ortodontik tedavilerinin çeşitleri şunlardır: Metal braketler ,seramik braketler , safir (ice) braketler, invisalign , damon (kapaklı) metal braket ,damon (kapaklı) şeffaf braketlingual braket gibi birçok türü bulunmaktadır. Hastanın seçtiği braket tek tek bondingleme sistemi ile dişlere yapıştırılarak tel braket montajı tamamlanır ve hastanın kullanımına sunulur. 

  • Şeffaf plaklar(teller çıktıktan sonra plak kullanılması da tedavinin geri dönmesi yani anomalinin tekrar yaşanmasını engellemek için bir koruyucudur.)
  • Hareketli Ortodontik araçlar(Daha çok 7-12 yaş arası karışık dişlenme döneminde kullanılan hareketli aygıtlar daimi dişlere yer açmak veya basit diş kaynaklı maloklüzyonları düzeltmek amacıyla kullanılan tedavi şeklidir.  Hasta tarafından takıp çıkarılabilir.
  • Sabit Ortodontik araçlar (Dişlerin üzerine yapışan, tedavi süresince çıkarılmayan braketler)
  • Vidalı genişletme(Üst ve alt çenenin genişlemesini sağlayan çene genişletici)

Tedaviye başladıktan sonra hasta ayada (4-6 hafta) bir kontrole gelir.

Ortodontik tedavilerin süresi bireyden bireye ve yapılacak tedavinin şekline göre değişmektedir. Fakat genel olarak ortodonti tedavisi  8 ay ile 2 yıl arasında bir sürede tamamlanabilmektedir.

Ortodonti tedavisinde  ağız ve diş bakımı düzenli yapılmalıdır. Her yemek yendikten sonra mutlaka dişler fırçalanmalıdır. Doktorun önerdiği ortodontik diş fırçası ve ara yüz fırçaları kullanmalıdır. (Ortalama 3-5 dakika arasında fırçalamanız gerekmektedir.)

Tedavi süresince hasta, verilen randevu günlerine uyulmalı ve tedavinin başarıya ulaşması için ağız ve diş bakımını ihmal etmemesli gerekir. Bunun dışında kabuklu ve çekirdekli yiyeceklere dikkat edilmeli, bu yiyeceklerin braketlere zarar vermemesi için çekirdekleri çıkarılarak tüketilmeli, elma, havuç gibi sert gıdalar da ısırarak yenmemelidir. Asitli içeceklerdende tedavi süresince uzak durulmalıdır.